O linach i węzłach

·

Większość prac związanych z żeglugą załoga wykonuje przy pomocy lin. Są one niezbędnym elementem wyposażenia jachtu. Liny sporządza się poprzez ich skręcanie z kilku pokrętek.niektóre liny nie są skręcany tylko plecione. Liny pokrętkowe mogą być prawo lub lewoskrętne, i mieć trzy lub więcej pokrętek.
Liny roślinne i nylonowe, używane najczęściej właśnie w żeglarstwie, są najczęściej trzypokrętkowe lub plecione. Liny stalowe mają najczęściej sześć pokrętek, skręconych wokół rdzenia. Możemy wyróżnić m. in. liny konopne, bawełniane, kręcone trójżyłowe. Dość popularnymi i tanimi linami są liny polipropylenowe ogólnego zastosowania. Zaletą tych lin jest ich niska waga oraz możliwość unoszenia się na wodzie, przez co często są stosowane jako liny ratownicze i cumy kotwiczne. Wadą tych lin jest mała odporność na światło słoneczne. Bardzo popularnymi linami syntetycznymi są liny poliestrowe. Wykonuje się je jako liny kręcone jak i plecione. Są bardzo wytrzymałe i nie tracą swych właściwości gdy namokną. Jednak liny poliestrowe nie unoszą się na wodzie. Obecnie cały czas wprowadzane są liny z nowoczesnych materiałów typu kevlar lub ciekłokrystaliczny polimer (LCP). Jednak te liny mają zastosowanie w szczególnych przypadkach gdzie warunki pracy są bardzo wymagające i na liny działają duże przeciążenia. Każdy koniec liny powinien być zabezpieczony przed rozkręceniem się i strzępieniem uchem, opaską , skuwką. Do stałego zamocowania liny stosuje się na jej końcu ucho.
Lina powinna być albo napięta w pracy, albo sklarowana w buchtę. Jeżeli lina pracuje tylko w części, jej wolna cześć również powinna być sklarowana. Praca lina polega na jej wybieraniu, luzowaniu i obkładaniu. Linę bardziej obciążoną, napiętą, należy luzować przez knagę lub kabestan, by utrzymać panowanie nad nią. Oczywiście każda lina zużywa się wraz z biegiem czasu, dlatego należy pamiętać, by zawsze oceniać stan zużycia lin jachtu, i w porę wymienić je na nowe lub wzmocnić, by nie zawiodły w najmniej odpowiednim momencie.

Jedną z najważniejszych lin obok szotów, fałów, są liny cumownicze.
Lina cumownicza, cuma – lina służąca do cumowania, czyli mocowania jednostki pływającej do nabrzeża, boi, dalby lub innej jednostki oraz do holowania i tym podobnych czynności (np. obracanie jednostki na dalbie). Mocuje się ją na lądzie (nabrzeże, pomost) do polera lub pierścienia cumowniczego, a na jednostce do polera lub (na mniejszych jednostkach) do knagi. Liny podawane na brzeg mogą mieć koniec wolny lub zakończony uchem plecionym. Liny cumownicze mogą nosić różne nazwy w zależności od ich użycia na zacumowanej jednostce: cumy ciągną się od dziobu jednostki w przód pod kątem w kierunku nabrzeża, a z rufy w tył, szpringi działają odwrotnie – od strony rufy na brzeg pod kątem do przodu, a od strony dziobu do tyłu, bresty – to liny biegnące prostopadle do nabrzeża (stosuje się je rzadko, m.in. w przypadku większego zafalowania w porcie). Węzły, sploty…

Niby proste – prawidłowo wykonany węzeł wiąże się i rozwiązuje łatwo i trzyma niezawodnie. Jak ze wszystkim – praktyka czyni mistrza. Węzłów w sztuce żeglarskiej jest bardzo wiele np:
do łączenia lin: płaski, refowy, szotowy, bramszotowy, flagowy, węzeł Huntera, rożkowy, splot krótki, wantowy,
do cumowania (cumownicze): żeglarski, rybacki, łańcuchowy, sztyk, palowy podwójny,
do formowania pętli: ratowniczy, kluczka, szybki cumowniczy,
do przywiązywania liny: wyblinka pojedyncza, knagowy, kotwiczny, holowniczy ławkowy, szotowy francuski,
ozdobne: gałka bosmańska, oplot ozdobny,
inne: stoper (supeł), węzeł ósemka, podwójna ósemka, buchta, węzeł babski, przewiąz, skrót zwykły, skrót łańcuszkowy, węzeł stoperowy,
Adept sztuki żeglarskiej powinien znać kilka węzłów podstawowych.

Węzeł ratowniczy – Jest jednym z najważniejszych węzłów żeglarskich o uniwersalnym zastosowaniu – umiejętność wiązania go jest wymagana od wszystkich żeglarzy. Stosowany między innymi do wiązania pętli na końcu cumy, mocowania końca liny do ucha oraz w wielu innych sytuacjach, w których potrzebna jest niezaciskająca się pętla, łatwa do rozwiązania nawet po obciążeniu węzła. Oczywiście może też być stosowany w sytuacjach ratowniczych.

Węzeł knagowy – węzeł stosowany w żeglarstwie, wiązany najczęściej na knadze. Węzeł ten służy do zamocowania lin olinowania ruchomego i półstałego oraz do cumowania, o ile na jachcie zastosowano knagi cumownicze. Sposób wiązania: Najpierw obkładamy wokół knagi linę, potem jeden raz na skos, następnie do połowy na skos, robimy pętlę, obracamy ją tak by wolny koniec liny znalazł się pod spodem i zakładamy na knagę, tak jakbyśmy mieli dalej obwiązywać na skos, po czym zaciągamy.

Buchta – zwój liny ułożony specjalnie w taki sposób, aby można było z tej liny od razu skorzystać (rozwinąć) bez ryzyka splątania. Większe liny buchtuje się na pokładzie statku w różnego rodzaju kształty (często ozdobne), mniejsze zwija się i wiesza w ten sposób, aby jednym prostym ruchem można je było rozwiązać. Staranne buchtowanie liny, szczególnie na żaglowcach, ma bardzo duże znaczenie, gdyż zdarza się wiele sytuacji, w których natychmiastowe skorzystanie z liny jest niezbędne dla bezpieczeństwa statku, np. podczas wykonywania nagłych manewrów (sztorm, uniknięcie kolizji itp.).

Wyblinka – węzeł stosowany we wspinaczce m.in. do przypięcia się wspinacza do stanowiska asekuracyjnego, a w żeglarstwie m.in. do przywiązania wyblinki (linki) do want (stąd nazwa). Bardzo prosty w wykonaniu.