Dwa główne typy ożaglowania, to ożaglowanie rejowe i skośne – inaczej suche. Cechą ożaglowania rejowego jest czworoboczny kształt żagli głównych i umieszczenie ich na rejach. Ożaglowanie skośne składa się z żagli trójkątnych lub czworobocznych, która są zamocowane w płaszczyźnie symetrii statku.
Ożaglowanie skośne może być proste, wtedy żagle są rozpinane pomiędzy masztem i bomem, albo gaflowe, wówczas główne żagle rozpina się pomiędzy masztem , bomem i gaflem.
W ZALEŻNOŚCI OD ILOŚCI I ROZMIESZCZENIA MASZTÓW I ŻAGLI, ROZRÓŻNIAMY NASTĘPUJĄCE TYPY OŻAGLOWANIA:
KET – jednomasztowiec z jednym żaglem trójkątnym, lub czworobocznym. Żagiel nosi nazwę grot.
SLUP – jednomasztowiec z jednym żaglem trójkątnym rozpiętym między masztem a dziobem ( fok), oraz jednym trójkątnym lub czworobocznym od masztu do bomu(grot).
KUTER – jednomasztowiec z trzema przednimi żaglami trójkątnymi oraz grotem gaflowym i żaglem górnym zwanym topslem.Żagle przednie noszą wspólną nawę sztaksli i kolejna nazywają się fok, kliwer i latacz.
JOL – dwumasztowiec, którego niewielki maszt tylny – bezan jest umieszczony na rufie, poza sterem. Ożaglowanie przedniego masztu może być typu slub lub kuter.Masz tylny ma zwykle tylko jeden żagiel.
KECZ – dwumasztowiec, którego bezan jest znacznie większy, niż na jachcie typu jol. Umieszczony jest zwykle między sterem a masztem przednim. Kecze mają ożaglowanie składające się z sztaksli, grota i bezana, lub gaflowe. Górny żagiel na grotmaszcie nosi wówczas nazwę grottopsel a na bezanmaszcie bezantopsel.
KECZ SZTAKSLOWY – ten rodzaj występuje bez bomu, lecz z dwuczłonowym gaflem, albo w ogóle bez drzewc na przednim maszcie. Trójkątny grot jest rozpinany pomiędzy masztem i nokiem gafla, albo pomiędzy masztami. Ożaglowanie sztakslowe stosuje się również na szkunerach – np Zawisza czarny
SZKUNER – dwumasztowiec, choć są też szkunery o większej liczbie masztów. Jego maszt przedni zwany jest fokmasztem, jest niższy od masztu głównego – grotmasztu i znajduje się między nim a dziobem. Żagle przednie szkunera to sztafok, kliwer, i latacz. Żagle masztu przedniego to fok i fortopsel. Żagle masztu głównego to grot i grottopsel.Na szkunerach używany jest też mały żagiel górny rozpinany między topami masztów – grotstensztaksel.
Najbardziej popularnym materiałem na żagle jest tzw. dakron czyli syntetyczne włókno poliestrowe, które ma podobne właściwości mechaniczne do płótna. Większość żagli turystycznych jest wykonanych z tego materiału, jest on powszechnie dostępny i stosunkowo tani. Obecnie są już dostępne na rynku zestawy naprawcze, które mają formę samoprzylepnej taśmy dakronowej. Dzięki temu możemy sami zreperować tymczasowo małe rozdarcia na żaglu. Aktualnie mamy dostęp do całej gamy nowoczesnych materiałów syntetycznych i kompozytowych. Możemy wyróżnić laminaty poliestrowe o różnych nazwach handlowych, na uwagę zasługują tutaj żagle wykonane z kevlaru dość powszechnie stosowane w jachtach regatowych. Na niektóre żagle wymagany jest materiał o niskiej masie i tutaj możemy wyróżnić tkaniny nylonowe o gramaturze poniżej 35 g/m^2. Na materiały są nanoszone specjalne powłoki o różnych właściwościach. Najczęściej stosowanymi są powłoki które chronią żagiel przed szkodliwym wpływem promieniowania UV, dzięki takiej ochronie żywotność żagla wzrasta nawet do 50 %. Ważną własnością jest także zabezpieczenie tkaniny przed chłonięciem wody i tutaj zastosowanie znajduje teflon którym pokrywa się żagle. W specjalnych warunkach zastosowanie znajdują materiały kompozytowe będące mieszanką różnych dostępnych tkanin i materiałów. Taki zabieg przynosi bardzo dobre rezultaty i pozwana na zoptymalizowanie właściwości a przede wszystkim wagi żagli co ma kolosalne znaczenie podczas startów regatowych.
Na podstawie na postawie książki „Żeglarstwo Morskie” Wł. Głowacki W-Wa 1974 Wydawnictwo Sport i Turystyka, rys. Jarosław Gliński, Maciej Roszkowski, Małgorzata Paczkowska, oraz opracowania Pana Marcina Gruszczyka